vrijdag 27 januari 2012

Praktijkuitstapje 19

Geen beginnersgeluk.

Gedurende de afgelopen 20 jaar heeft een wetenschapper onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de Joden in Burgsteinfurt. Hierover heeft hij 3 boeken gepubliceerd
T.b.v. zijn publicaties heeft hij veel informatie gekregen van een vroegere vrijwilligster van de bibliotheek. Daarom wilde hij als eerbetoon een essay aan haar wijden.
Hij heeft de bibliotheek in augustus benaderd om informatie.Omdat ik sinds 1970 met deze dame had samengewerkt,heb ik het verzoek tot mijn privé-projectje gebombardeerd. In de daaropvolgende maanden heb ik me zeer intensief bezig gehouden met het opsporen van contactpersonen, documenten enz.

In deze periode maakte ik tevens kennis met de 23 dingen. Dus ook driftig naar contacten gespeurd via Twitter, Hyves, Facebook, LinkedIn. De gezochte personen zijn echter allemaal geboren rond 1939, dus vermoedelijk niet erg actief op het gebied van social media. Ook hun kinderen heb ik niet weten te traceren.

Hiermee zie ik bevestigd, dat je allereerst kennis moet hebben van je doelgroep en vervolgens kijk je op welke wijze je het best contact kunt zoeken en onderhouden.

In bovengenoemde situatie werkte een oriënterend gesprek of telefoontje, gevolgd door een aantal mailtjes het best.
E.e.a. heeft bijzonder interessante informatie opgeleverd. (Met veel dank aan onze onvolprezen Kikker).

maandag 23 januari 2012

Praktijkuitstapje 18

Stoom afblazen.


Af en toe stoom afblazen lucht zo enorm op.

 Dat wist  Annie M.G. Schmidt  maar al te goed.

Het was mijn bedoeling om hiermee de cursus af te sluiten, maar .........

Gretha had nog een gedichtje te goed.
Omdat dit gedicht niet op internet te vinden was, zie ik geen andere oplossing dan het hier te publiceren:

Babytje
Zitten er zes gezichtjes
in dat ene van mijn nichtje?
Ze is pas net geboren,
maar alles wat we horen
is
“Kijk eens! Oma’s oren!
Mama’s ogen!
Papa’s neus!”
“Ja,”
zeg ik,
“maar niet heus!
Ze is een heel nieuw iemand,
en ze heeft niks van niemand.
Ze is fris
en vers
en vrij”
Behalve dan die kwade vuistjes-
die heeft ze dus
van mij.






donderdag 19 januari 2012

Praktijkuitstapje 17


Het lezen van eBooks zal naar mijn mening de komende tijd een behoorlijke vlucht nemen.
Vooral tijdens vakanties, in de trein e.d. is het heerlijk om op een compacte manier een flinke hoeveelheid leesvoer tot je beschikking te hebben. Maar die boeken moeten wel offline te raadplegen zijn.
Want in de meeste internationale treinen is vooralsnog geen wifi aanwezig. Ook is wifi vaak ver te zoeken op de meer landelijke plekken in het buitenland . En lezen via je mobiele abonnement gaat zelfs in de nabij gelegen buitenlanden al gauw in de papieren lopen.
© ©     

Met dit gegeven in het achterhoofd gingen mijn wenkbrauwen wel even omhoog bij het lezen van onderstaand bericht van de inkoopcommissie Content:
Portal streaming eBooks.
Binnenkort hebben de Nederlandse openbare bibliotheken een portal om streaming ebooks op te publiceren, Public Library Online (PLO). 
PLO is opgezet door Bloomsbury met de idealistische gedachte om een win-win te creëren voor uitgevers, bibliotheken, auteurs en lezers.
BNL heeft een overeenkomst gesloten met Bloomsbury. De inkoopcommissie betaalt de content.
Het gaat om streaming ebooks. De klant heeft alleen online access en er is dus geen downloading.
Doelgroep is: alle Nederlanders (volwassenen en kinderen) die ebooks online willen lezen en lid zijn van de bibliotheek.
Streaming lezen:
Als ik het goed begrijp wil dat zeggen, dat je al lezend losse bladzijden of hoofdstukken krijgt. Het betekent ook, dat je altijd over een internetverbinding moet beschikken. En die is, zoals gezegd vaak niet aanwezig in het hutje op de hei, waar je  afgesloten van de drukte van alle dag je favoriete boek leest.

Een extra complicatie is, dat de portal streaming eBooks beschikbaar gesteld wordt binnen de content .
En deze is normaliter uitsluitend in de bibliotheek te raadplegen.
Of een lener vervolgens ook alleen maar in de bibliotheek kan lezen (lijkt  niet erg handig) of ook thuis, is onduidelijk.

Hierdoor kom ik tot de conclusie, dat de openbare bibliotheken hier voor de derde keer op rij een product leveren, waar op z'n zachtst uitgedrukt niemand op zit te wachten.
1. het ePortal   bevat vrijwel uitsluitend ouwe taaie. (Baantjers)
2. de eregalerij    bevat gouwe ouwe (in totaal 25 stuks)
3. portal streaming eBooks is uitsluitend online toegankelijk.

Ik weet, dat het beschikbaar stellen van eBooks via bibliotheken een gecompliceerde zaak is, maar van de huidige gang van zaken word je niet vrolijk.
En al doe je nog zo je best om e.e.a. uit te leggen aan de klant: die heeft daar geen boodschap aan, haakt af en gaat op zoek naar alternatieven. Al dan niet  in het illegale en semi-illegale circuit.

zaterdag 14 januari 2012

Blog 23 Evaluatie

Door de cursus 23 dingen heeft mijn deskundigheid op het gebied van digitale zaken een enorme boost gekregen. Doordat ik nu meer inzicht heb in de mogelijkheden is de vertaalslag naar de praktijk makkelijker.
Deze ontwikkeling is af te lezen uit de voorgaande blogberichten.

Werkhouding.
Door de tijdsdruk ben je in je hoofd voortdurend bezig met de 23 dingen:
Je signaleert iets, noteert het in steekwoorden m.b.t. inhoud en toepasbaarheid en zodra het in een van de dingen aan de orde komt, heb je het paraat.
Wanneer na de 23 dingen het geleerde in praktijk gebracht wordt, zal deze werkhouding vermoedelijk de norm zijn. Je bent voortdurend alert op interessante nieuwtjes t.b.v. een twitterbericht of blog. Je maakt een notitie en als er weer een blog of tweet moet komen, blader je er vluchtig doorheen. En al associërend duikt er wel iets bruikbaars op.

Kenmerk 23 dingen.
Als ik 23 dingen in één woord moet omschrijven dan kies ik associatie. Want dat is de kracht van alle sociale media: al snuffelend kom je van alles tegen, waar je niet naar op zoek was. Maar daarom niet minder bruikbaar.

Omslag in denken.
Zoals ik al eerder aangegeven heb, heeft de cursus me behoorlijk aan het denken gezet over de rol die ik wil spelen binnen de social media.
Ik besef, dat de social media ervoor zorgen dat allerlei kennis, die vroeger in hoofden en achterkamertjes weggestopt zat, nu breed beschikbaar komt. Dit is een goede ontwikkeling, die gestimuleerd moet worden. En dat kan alleen door zelf ook actief zijn op het gebied van social media. Immers:
-Als je denkt, dat je eigen kennis een ander verder kan helpen, dan is het niet erg effectief, wanneer je blog niet gevonden wordt door zoekmachines.
-Als je zelf met veel enthousiasme gebruik maakt van afspeellijsten, foto’s, filmpjes enz. van anderen, dan is het wel zo fair om een deel van je eigen “probeersels” ook openbaar toegankelijk te maken.
Het is bijna revolutionair wanneer bovenstaande zienswijze gezet wordt tegenover de vroeger gangbare opvattingen zoals: Zet zo weinig mogelijk links naar externe bronnen op je eigen site om te voorkomen dat bezoekers voortijdig wegdwalen.
Protectionisme versus open economie, zou je kunnen zeggen.
Als theoretisch voorstander van de open economie, moet ik dat ook in de praktijk toepassen.
Een voorbeeld: Op onze eigen site bij het kopje Leeskringen attenderen op de gratis leeswijzer voor leesclubs, die aangeboden wordt op de site van Bol.com

Ontdekt en ervaren:
1.De informatie op internet is zeer vluchtig. Het ene moment is de informatie of functionaliteit er nog en een ogenblik later is deze weer verdwenen of gewijzigd.
2.Als je met een bepaald vooropgezet idee met een van de 23 dingen aan de slag gaat, word je doorgaans teleurgesteld, omdat de opzet anders is dan je verwacht.
Wanneer je zonder vooraf bepaald doel gewoon wat rondkijkt , ontdek je de meest verrassende dingen.
Of om de aardappelboer op de Alphense zaterdagmarkt te citeren: “Geluk is waar je het vindt, niet waar je het zoekt”

Toepassingen in de praktijk.
In mijn eigen blog en in blogs van collega’s zijn de mogelijke toepassingen t.b.v. inzetten bij het werk met collega’s en t.b.v. verbetering van de dienstverlening naar de klanten uitvoering aan de orde geweest.
Het gezegde “Stilstand is achteruitgang” onderschrijf ik volledig. De wereld verandert en de bibliotheek verandert mee.
Met dit gegeven in het achterhoofd is het van belang, dat toepassing van social media binnen de bibliotheek een logisch gevolg is van visie en missie van de bibliotheek, zoals geformuleerd in het beleidsplan. En dat vanuit deze doelstelling een consistent beleid gevoerd wordt.
Zie hiervoor ook het artikel in Frankwatching
Een eerste toepassing binnen de bibliotheek zie ik op het gebied van contentverrijking:
Er is in het werkgebied van Rijn en Venen enorm veel informatie beschikbaar op het gebied van activiteiten en cursussen. Maar dit aanbod is erg versnipperd. Wanneer e.e.a. gebundeld zou worden d.m.v. links naar het cursusonderdeel op de sites van de diverse aanbieders, zou er beslist in een behoefte voorzien worden. Dit zou gerealiseerd kunnen worden binnen G!ds.
Hierbij maak ik meteen de kanttekening, dat er oog moet zijn voor een zekere continuïteit in de dienstverlening. En telkens weer signaleer ik, dat een dienst stopt of dreigt te stoppen, voordat er een alternatief voorhanden is. Een recent voorbeeld is het opheffen van de wisselcollectiedienst door NBD/Biblion. En onlangs zag ik de volgende aankondiging:
“Rond de zomer van 2012 wordt gekeken of de provinciale AquaBrowser ook in 2013 nog in de lucht blijft. Die beslissing zal sterk afhangen van de ontwikkelingen rond de Nationale Bibliotheek Catalogus die door Stichting Bibliotheek.nl wordt ontwikkeld voor openbare bibliotheken.”
Bron: ProNws 47/48 2011.
Dus laten we hopen, dat de G!ds geen zachte dood sterft,voordat er een goed alternatief voorhanden is.

Plannen op korte termijn.
In de loop van de cursus hebben collega’s allerlei leuke ontdekkingen gedaan en die op hun blog getoond. Dit werkt heel inspirerend, maar door tijdgebrek ben ik hier zelf nog niet mee aan de slag gegaan. Ik vind het nl. belangrijker om routine te krijgen (en te houden) in de basisvaardigheden, die ik geleerd heb. Deze beklijven het best door ze regelmatig toe te passen .
Maar uiteraard hoop ik al doende wel het niveau van gevorderde te bereiken. En ik weet inmiddels bij wie ik voor welke “workshop” terecht kan.
Maar mezelf kennende lukt dit alleen als er een stok achter de deur is.
N.a.v. het gedichtje Blijfe sitte van Joke van Leeuwen
heb ik besloten dat ik vrijwillig blijf zitten en meehobbel met de volgende lichting cursisten van 23 dingen.






Praktijkuitstapje 16

Dankzij de RSS-feeds word ik regelmatig attent gemaakt op leuke filmpjes en lezenswaardige artikelen.
Het artikel van Edwin Mijnsbergen
over de toekomst van het lezen, wil ik jullie niet onthouden.


donderdag 12 januari 2012

Blog 22 De toekomst van bibliotheken in de wereld van 2.0 oftewel: is bibliotheek 2.0 toekomstbestendig

Visies
Met betrekking tot de toekomst van de bibiotheken is er meer dan voldoende theorie beschikbaar:
1.Er wordt over geblogd.
2.Tijdens de bibliotheektweedaagse 2011 is er een advies sociale media gepresenteerd.
3.Ook Wim Keijzer heeft het nodige te melden.
4.De blog van Joost Heessels is eveneens lezenswaard.
5.Tot slot doet Bibliofuture via bibliotheek20.ning een oproep om een blogartikel te schrijven over de toekomst van de openbare bibliotheek. Na de sluitingsdatum (15 december 2011) komt er een overzicht van blogs en een
samenvatting van deze artikelen.

De klant.
Naast deze visie van de bibliotheken is er nog een andere partij: de klant.
Bij een onderzoek onder 6000 respondenten uit 24 bibliotheken (het zgn BiebPanel) bleek dat het merendeel van de respondenten het boek wil ontzien bij bezuinigingen. (Zie:bibliotheekblad 15; 2011; pag 15-17 en bibliotheekblad digitaal).
Dit lijkt in tegenspraak met de tendens in bibliotheekland om in te zetten op digitalisering van collecties en diensten.
Het is mogelijk dat de voorkeur van de respondenten voortkomt uit onbekendheid met digitale content. Als dit zo is, heeft de bibliotheek als eerste taak het wegwijs maken van de klant in de digitale wereld.
Immers: de opkomst van digitale teksten, zowel voor informatie als t.b.v. ontspanning, is niet meer te stuiten. En vroeg of laat zal het papieren boek grotendeels verdrongen worden door de een of andere digitale variant. Of dat nu een e-book, een boekenapp of een online te raadplegen databestand is.

Vertaling naar de praktijk.
Het is duidelijk dat het vertalen van de theorie naar de praktijk behoorlijk weerbarstig is.
Radicale hervormingen zijn nodig, maar die stuiten op weerstand. Om daadwerkelijk iets van de grond te krijgen, heb je draagvlak nodig en dat vergt tijd.
Om in de toekomst een rol van betekenis te kunnen spelen is het nodig dat bibliotheken aan de slag gaan met:
- nieuwe manieren van communicatie (via de sociale media)
- nieuwe manieren van beschikbaar stellen van informatie. Het begrip "uitlenen" wordt hierbij vervangen door de term "tijdelijk beschikbaar stellen van materiaal" (via download of streaming).
- nieuwe snelle manieren van distributie voor datgene wat nog niet digitaal beschikbaar is (thuisbezorgd of af te halen op een distributiepunt dicht bij huis/werk).
- wegwijs maken van de klant in de wereld van digitale content
- slagvaardiger werken. De meest succesvolle projecten komen voort uit locale initiatieven, die vervolgens landelijk uitgerold worden. Al is dit met de huidige krimpende budgetten niet eenvoudig te realiseren.

De alledaagse werkelijkheid.
Het is een nobel streven om in te zetten op digitalisering. Helaas loopt e.e.a. telkens weer vast op systeembeperkingen, haperende apparatuur en problemen bij het verkrijgen van licenties.

De toekomst.
De eerste aanzet tot verandering in denken is gezet met de cursus 23 dingen. De noodzakelijke cultuuromslag is een zaak van lange adem. Er zullen ingrijpende beleidskeuzes gemaakt moeten worden, zowel op landelijk als op lokaal niveau.
Wanneer die keuzes weloverwogen gemaakt zijn, moet er een consistent beleid zijn om ze daadwerkelijk in de praktijk te kunnen uitvoeren.

Voor een verdere bewustwording van de noodzakelijke culturromslag kunnen we het manifest van Kees Haman uitvergroten en op strategische plekken in de bibliotheek ophangen. (Of projecteren?).
Want aan datgene wat Haman zo helder verwoordt, heb ik niets toe te voegen.