Visies
Met betrekking tot de toekomst van de bibiotheken is er meer dan voldoende theorie beschikbaar:
1.Er wordt over geblogd.
2.Tijdens de bibliotheektweedaagse 2011 is er een advies sociale media gepresenteerd.
3.Ook Wim Keijzer heeft het nodige te melden.
4.De blog van Joost Heessels is eveneens lezenswaard.
5.Tot slot doet Bibliofuture via bibliotheek20.ning een oproep om een blogartikel te schrijven over de toekomst van de openbare bibliotheek. Na de sluitingsdatum (15 december 2011) komt er een overzicht van blogs en een
samenvatting van deze artikelen.
De klant.
Naast deze visie van de bibliotheken is er nog een andere partij: de klant.
Bij een onderzoek onder 6000 respondenten uit 24 bibliotheken (het zgn BiebPanel) bleek dat het merendeel van de respondenten het boek wil ontzien bij bezuinigingen. (Zie:bibliotheekblad 15; 2011; pag 15-17 en bibliotheekblad digitaal).
Dit lijkt in tegenspraak met de tendens in bibliotheekland om in te zetten op digitalisering van collecties en diensten.
Het is mogelijk dat de voorkeur van de respondenten voortkomt uit onbekendheid met digitale content. Als dit zo is, heeft de bibliotheek als eerste taak het wegwijs maken van de klant in de digitale wereld.
Immers: de opkomst van digitale teksten, zowel voor informatie als t.b.v. ontspanning, is niet meer te stuiten. En vroeg of laat zal het papieren boek grotendeels verdrongen worden door de een of andere digitale variant. Of dat nu een e-book, een boekenapp of een online te raadplegen databestand is.
Vertaling naar de praktijk.
Het is duidelijk dat het vertalen van de theorie naar de praktijk behoorlijk weerbarstig is.
Radicale hervormingen zijn nodig, maar die stuiten op weerstand. Om daadwerkelijk iets van de grond te krijgen, heb je draagvlak nodig en dat vergt tijd.
Om in de toekomst een rol van betekenis te kunnen spelen is het nodig dat bibliotheken aan de slag gaan met:
- nieuwe manieren van communicatie (via de sociale media)
- nieuwe manieren van beschikbaar stellen van informatie. Het begrip "uitlenen" wordt hierbij vervangen door de term "tijdelijk beschikbaar stellen van materiaal" (via download of streaming).
- nieuwe snelle manieren van distributie voor datgene wat nog niet digitaal beschikbaar is (thuisbezorgd of af te halen op een distributiepunt dicht bij huis/werk).
- wegwijs maken van de klant in de wereld van digitale content
- slagvaardiger werken. De meest succesvolle projecten komen voort uit locale initiatieven, die vervolgens landelijk uitgerold worden. Al is dit met de huidige krimpende budgetten niet eenvoudig te realiseren.
De alledaagse werkelijkheid.
Het is een nobel streven om in te zetten op digitalisering. Helaas loopt e.e.a. telkens weer vast op systeembeperkingen, haperende apparatuur en problemen bij het verkrijgen van licenties.
De toekomst.
De eerste aanzet tot verandering in denken is gezet met de cursus 23 dingen. De noodzakelijke cultuuromslag is een zaak van lange adem. Er zullen ingrijpende beleidskeuzes gemaakt moeten worden, zowel op landelijk als op lokaal niveau.
Wanneer die keuzes weloverwogen gemaakt zijn, moet er een consistent beleid zijn om ze daadwerkelijk in de praktijk te kunnen uitvoeren.
Voor een verdere bewustwording van de noodzakelijke culturromslag kunnen we het manifest van Kees Haman uitvergroten en op strategische plekken in de bibliotheek ophangen. (Of projecteren?).
Want aan datgene wat Haman zo helder verwoordt, heb ik niets toe te voegen.
De uitdaging is groot, dat blijkt maar al te duidelijk uit jouw verhaal en de geciteerde bronnen. Jullie zijn bezig met een nieuw gebouw en dat is vaak hét moment voor innovatie en verandering. Een nieuw élan en een moment om nieuwe diensten in te voeren. Kijk maar eens hoe dat o.a. bij DOK Delft, Wssenaar en Almere heeft uitgepakt. Is dat in jullie geval ook meegenomen in de plannen?
BeantwoordenVerwijderen